Zes gouden tips om sneller een boek te schrijven

Je kent het wel. Je wilt al jaren aan dat boek beginnen, maar het komt er niet van. Elke week spookt het schrijven wel een keer door je hoofd, maar je komt er maar niet toe om de pen op papier te zetten.

Sneller schrijven? Zo doe je dat

En zo kruipen er uren, dagen, maanden en jaren voorbij. Je eigen boek is er nog steeds niet en er staat geen letter zwart op wit. Het Boekenschap herkent dat probleem en geeft zes tips om sneller een boek te schrijven.

Model: de 5 fasen bij het schrijven

Eerst gaan we in op de vijf fasen die je als auteur tegenkomt bij het maken van een boek. Want een boek schrijven kun je zien als een lineaire reeks. Het gaat vaak fout wanneer processen door elkaar gaan lopen.

Onthoud deze vijf fasen goed:

Fase I: brainstormen (jij als de creatieveling)

Fase II: inhoudsopgave bepalen (jij als de strateeg)

Fase III: schrijven (jij als de schrijver)

Fase IV: redigeren (jij als de redacteur)

Fase V: corrigeren (jij als de corrector)

Dit zijn afzonderlijke processen. Zorg ervoor dat de fasen niet door elkaar gaan lopen in de praktijk. Dan nu de vijf tips.

Tip 1. Laat je gewoon doorzagen door iemand anders

Waarom zou je eigenlijk gaan schrijven? Laat je gewoon interviewen door iemand anders. Heb je geen interviewer voorhanden? Dat kun je ook zelf doen. Bedenk tien vragen die je jezelf zou willen stellen en die gaan over het onderwerp van je boek. Stel de vragen heel open, waarom… et cetera. En vraag door. Kruip in de huid van een journalist en zaag jezelf lekker door. Herhaal de vraag voor je voicerecorder. Geef vervolgens uitgebreid, in ongeveer tien minuten antwoord. Doe datzelfde met de volgende vraag. En met de acht vragen die daarna komen. Je hebt nu tien keer tien minuten audio opgenomen. Dat zijn honderd minuten gesproken woord. Sla het audiobestand op als mp3 en stuur dit bestandje naar een transcriptiebureau. Zij zetten je gesproken woord om in lopende tekst. Geef het bureau alsjeblieft de vrije hand om niet alles letterlijk over te typen, maar om alle haperingen eruit te halen. Je houdt dan schone tekst over. Nu heb je al een leuk begin van je boek. Op dit punt kun je ervoor kiezen om zelf alles af te schrijven (want beginnen is het moeilijkst) of om jezelf nog eens tien vragen te stellen en het kunstje te herhalen. Zorg voordat je begint wel even voor een goede opbouw en structuur van je vragen. Daarover gaat de volgende tip.

Tip 2. Maak een sterke inhoudsopgave

Als je een goede inhoudsopgave hebt, schrijft het boek bijna zichzelf. Met een sterke inhoudsopgave schrijf je supersnel. Want als je weet wat je wilt gaan schrijven, is het veel eenvoudiger om ook daadwerkelijk je gedachten te verwoorden. Als je geen idee hebt wát je wilt zeggen, duurt het veel langer voordat je op weg bent en begin je telkens overnieuw. Schrijf de hoofdstuktitels op en bedenk bij elk hoofdstuk drie paragraaftitels. Begin bij paragraaf één en werk deze helemaal uit. Zo, af is af. Kijk niet meer naar deze tekst en ga naar het volgende brokje tekst: paragraaf 2. Werk zo het hele boek door. Et voilà, je conceptversie is klaar. De grootste valkuil is, is dat je in het begin te perfectionistisch te werk wilt gaan. Als je zo denkt en wilt gaan schrijven, dan begin je telkens opnieuw, of, in het meest voorkomende geval, begin je helemaal niet.

Tip 3. Maak eerst een kladversie, ga nog niet polijsten

Fouten maken is niet erg. Schrijven is schrappen. Het is polijsten en oppoetsen. De meeste boeken worden niet geschreven, omdat de schrijver niet begint. De lat ligt in je hoofd te hoog. Het mooie van het werken op een computer is dat je de geschreven teksten telkens weer ietsje beter kunt maken. Dat heet redigeren. Daarna pas ga je corrigeren. Dus, in onze fases: (III) schrijven, (IV) redigeren, (V) corrigeren. Als je als schrijver meteen redacteur en corrector wilt spelen, heb je jezelf een onmogelijke rol bemeten. Loop gewoon lekker ongegeneerd leeg. Vertrouw al je ideeën toe aan het papier, maar blijf wel binnen de kaders die je jezelf van tevoren hebt opgelegd. Als je zo werkt, komt die redacteur later wel aan bod. De redacteur die de zinnen mag verplaatsen, zinnen mag toevoegen en passages mag schrappen. Dat is een andere fase. Het schrijven gaat stukken sneller wanneer je je gefocust bij het schrijven houdt.

Tip 4. Speel eens voor kluizenaar

Liggen verleidingen bij jou op de loer? En denk je dat dat aan die verleidingen ligt? Onzin. Het feit dat je niet begint met schrijven, zit in je hoofd. Je denkt dat je het niet kunt. Je ziet beren op de weg die er niet zijn. Toch kan het soms helpen om je ook fysiek te verstoppen. Een van de plekken waar ik zelf graag schrijf, is het oude Posthotel in Leeuwarden. Dat is een plek waar je ongestoord kunt werken zonder dat je de verleiding hebt om andere dingen te doen waarvan je denkt dat ze op dat moment belangrijk zijn. Maar dat kan ook ergens anders zijn. Mijn collega-schrijfcoach Oscar Bulthuis huurt graag een huisje bij (zoals hij zegt) Koos Konijn, de mascotte van de Roompot, om te schrijven. Zijn bestseller Ondernemen is net reizen schreef hij daar binnen een week. Jaren later plukt hij nog steeds de vruchten van het boek dat hij in die ene productieve week schreef.

Tip 5. Beloon jezelf zichtbaar

Ga schrijven en plaats een groen leeg bakje links van je toetsenbord een vol rood bakje met vijftig losse euro’s rechts van je toetsenbord. Zodra je een paragraaf hebt geschreven, gaat er een muntje van het rode bakje naar het groene bakje. Niet smokkelen! In één dag kun je zo vijftig (!) paragrafen schrijven. Oscar bedacht deze beloningsstrategie zelf. ‘Het gaat er niet om wat je in die bakjes stopt. Dat kan ook chocola zijn’, zegt Oscar, ‘maar het komt allemaal aan op de juiste mindset.’

Tip 6. Schrijf met pen en papier

Schrijven vanachter je laptop is leuk en werkt snel, maar de verleiding is dan weer groot om meteen te gaan redigeren. Als je schrijft met pen en papier is dat veel moeilijker. Je blijft dan in fase III zitten en gaat niet stiekem naar fase IV of V. Overigens kun je je handgeschreven teksten ook weer laten uittypen door een transcriptiebureau. Dat kost wel wat, maar het scheelt je bergen tijd. Tijd die je weer kunt stoppen in het schrijven. 

Wat is jouw snelle manier?

Wat is jouw ideale manier om snel te kunnen schrijven? Deel jouw werkwijze hieronder en je bewijst andere auteurs daarmee een grote dienst.