‘Het roer moet om in het voortgezet onderwijs’

Michiel Verbeek wil dat het roer omgaat in het voortgezet onderwijs. De samenleving heeft anders opgeleide jongeren nodig en in het huidige systeem wordt teveel talent van opgroeiende jongeren vermorst. In de fictieve school Stellalusat laat Verbeek in zijn nieuwe boek, een soort manifest, zien hoe het anders kan.

Volgens Michiel Verbeek zijn er vier belangrijke redenen waarom het roer in het voortgezet onderwijs om moet:

1. De samenleving vraagt om anders opgeleide jongeren.
2. Het huidige systeem is niet effectief en niet efficiënt. 
3. De kansenongelijkheid neemt toe. Door groeiende inkomens- en vermogensverschillen en de sterke technologische ontwikkelingen dreigt een steeds grotere groep jongeren verstoken te blijven van een stimulerende en inspirerende context.
4. Het werkplezier van docenten neemt af. Het huidige systeem heeft de invloed van docenten op het ontwikkelproces van opgroeiende jongeren teveel beperkt.

Problemen in het huidige onderwijs

Het onderwijs kampt met een paar hardnekkige problemen, zoals het lerarentekort, gebrek aan motivatie bij leerlingen, het keurslijf van cijfers en toetsen, te vroege keuzes, het gebrek aan eigenaarschap voor leerlingen en docenten, de onvrede met het leerstofjaarklassensysteem en onvoldoende ruimte voor integrale leergebieden. Toetsen zijn handig om te selecteren, maar dragen onvoldoende bij aan individuele ontwikkeling en groei. Leerlingen worden opgevoed in het leren voor de toets in plaats van de inhoud zelf. 

Het huidige voortgezet onderwijs vermorst veel tijd van jongeren in de formatieve jaren, terwijl jongeren in die periode buitengewoon veel interessante capaciteiten hebben. Voor belangrijke maatschappelijke ontwikkelingen is amper tijd, omdat de programma’s vol zitten. Systematische aandacht daarvoor biedt kansen om de toekomst van de samenleving zelf meer vorm te geven.

Stellalusat

Op de fictieve school Stellalusat zijn geen toetsen en examens. Een leerling wordt niet in een cijfer afgemeten ten opzichte van het gemiddelde, maar het geleerde, het gemaakte werk en de directe feedback van docenten, externen en medeleerlingen komen in een persoonsdossier in de vorm van een persoonlijke website. 

Het lesprogramma is ingedeeld in zes leergebieden en bestaat uit workshops. Dat kunnen losse workshops zijn, maar ook een reeks binnen een thema. In het boek worden een aantal workshops uitgewerkt. Leerlingen krijgen eigenaarschap door zelf keuzes te maken in het aanbod van workshops. Als mede-eigenaar van het gebouw worden ze ingeschakeld bij de schoolorganisatie.

Het zoeklicht op het individu

Leerlingen komen allemaal met een andere achtergrond binnen. Bij de samenstelling van het leerprogramma wordt daar rekening mee gehouden. Een rijke context thuis levert vaak een voorsprong op op school, maar op Stellalusat krijgt iedere leerling vanwege de gepersonaliseerde aanpak een rijke context mee. Dat wordt versterkt doordat leerlingen ’s avonds, in het weekeinde en in vakanties gebruik kunnen maken van de faciliteiten van de school.

Over de auteur

Michiel Verbeek is docent, lokaal bestuurder, tennistrainer/coach en directeur van een IT-bedrijf geweest. Nu is hij als adviseur verbonden aan Organisatie-Kundig.nl, bestuurslid van organisaties op het gebied van duurzaamheid en sociale innovaties en altijd bezig met nadenken, lezen en praten over onderwijs. 

Verbeek hoopt met zijn boek bij te dragen aan de maatschappelijke discussie over onderwijsvernieuwing. Op de website waar het boek besteld kan worden roept Verbeek bestuurders, docenten en leerlingen op om mee te helpen om daadwerkelijke vernieuwing te realiseren. Verbeek’s grote wens is dat een school of scholengemeenschap het aandurft om naast hun bestaande aanbod een school aan te bieden die lijkt op Stellalusat.

Wie durft deze school aan? is te bestellen op www.stellalusat.nl en is verkrijgbaar via HetBoekenschap.nl en bol.com. Binnenkort is ook een e-bookversie beschikbaar en is het boek verkrijgbaar bij managementboek.nl.