Hoe verdrink je niet in de planning voor je boek? 5 waarschuwingen

Schrijven is vooruitdenken. Schrijven is een planning maken die je moet helpen. Maar een planning kan ook werken als een stropdas die steeds strakker om je hals komt te zitten en er niets meer uit je handen komt.

Het Boekenschap zet de vijf belangrijkste waarschuwingen op een rij. Een planning maken is goed, maar deze moet het ritme van het schrijven niet bepalen. Sterker nog, een planning moet je beste vriend zijn, niet je vijand.

Waarschuwing 1: pas op voor de WP-val!

Mijn scriptiebegeleider waarschuwde me eind jaren 90 voor de WP-val. WP staat voor WordPerfect, de wereldwijd bekende tekstverwerker die al snel werd ingehaald door Microsofts Word. Iedereen werkte toen met dat programma, overigens een heel fijn systeem. Maar je moet het wel goed gebruiken. De WP-val is de valkuil waar iedereen voor moet waken die met een tekstverwerker werkt. De computer maakt het makkelijk om zinnen al schrijvend om te bouwen. Het gevolg is dat zinnen die aanvankelijk correct waren, ineens fout zijn. Alleen maar omdat er een woord is veranderd in de tekst.

Waarschuwing 2: schrijf altijd met pen en papier

Laat je denkproces niet onderbreken door de afleidingen die de computer biedt. Schrijf je toch liever op een tekstverwerker dan met pen en papier? Zet je internetverbinding dan uit of ga schrijven op een plek waar je geen wifi tot je beschikking hebt. Door al die afleidingen wordt je denkproces onderbroken. Het gevolg is dat het schrijven veel trager gaat en dat de ‘flow’ in het verhaal ontbreekt. Dat lees je altijd terug in de tekst. En dat komt de kwaliteit uiteindelijk dus niet ten goede.

Waarschuwing 3: een open deur, maar elimineer de afleiding

De afleiding op je computer ligt misschien voor de hand, maar zorg voor een omgeving waarin je minimaal een uur ongestoord kunt typen. Lukt dat niet? Probeer je dan even mentaal af te sluiten. Vertel je omgeving dat je een boek aan het schrijven bent; ze zullen je tijdelijk niet storen.

Waarschuwing 4: maak een realistische planning

De verleiding ligt op de loer om je rijk te rekenen in de tijd. Bij het schrijven van het boek Verdienen met uitgeven deed ik dat zelf ook. Ach, zo’n boek heb ik zo geschreven, dacht ik van tevoren. Viel dat even tegen! Het duurde uiteindelijk twee jaar voordat het boek het licht zag. Nu ben ik er trots op, want met deze uitgave helpen we maandelijks talloze auteurs. Ik weet nu wat ik verkeerd heb gedaan. Mijn planning maakte ik te rooskleurig, waardoor ik door mezelf elke keer gestraft werd door deze niet te halen. Het schrijven wordt dan een last in plaats van een lust. Een vorm van zelfkwelling die niet leuk is. Toen bij mij ‘de knop om ging’, zat ik in de flow en schreef het boek zichzelf eigenlijk. Het belangrijkste is dat je zelf honderd procent moet willen. Dat boek móet er gewoon komen. En snel ook. (Maar niet té snel.) En dan lukt het.

Waarschuwing 5: sparren hoeft niet alleen

Schrijven kun je en moet je zelfs in je eentje doen, maar het brainstormen over de inhoud van je boek kan heel goed met iemand anders. Je kunt zelfs iemand van buiten het vak vragen om een stuk te lezen en daar feedback op te geven. Op die manier weet je of je op de goede weg bent. Schrijvers die niets uit handen durven geven en alle teksten lekker voor zichzelf houden, communiceren niet. Ze willen geen verhaal vertellen, niets delen. Door feedback te (durven) vragen, word je gesterkt in de passages die goed zijn en ga je makkelijker met de kaasschaaf langs passages waar je nog net niet helemaal blij mee was.

Plannen moet leuk blijven

De planning rondom het schrijven van je boek moet leuk blijven. Als je dat als een straf ziet, moet je vooral geen planning maken. Als je maar blijft schrijven, dan komt het boek er ook vanzelf. Zolang het gerammel op je toetsenbord verstomt of de inkt uit je pen niet meer vloeit, moet je je zorgen gaan maken. Het is veel moeilijker om te ‘gaan’ schrijven dan om lekker te schrijven. Veel mensen hebben dat ook met sporten, zwemmen bijvoorbeeld. Het ‘gaan zwemmen’ is de beer op de weg; het zwemmen zelf is heerlijk. En met schrijven is het net als met sporten: hoe vaker je het doet, hoe beter je wordt.

Op welke manier zet jij jezelf aan het schrijven? Pak de pen eens en deel je visie hieronder. Beperk jezelf niet tot twittertaal.